Lęk jest dla ludzi czymś naturalnym, reakcją, która chroni nas przed niebezpieczeństwem, ale czasem staje się czymś, co dominuje w naszym życiu.
Prawdopodobnie słyszałeś, jak ktoś w pewnym momencie powiedział, że ma lęk lub że czuje się niespokojny. I choć na pierwszy rzut oka te dwa stwierdzenia mogą wydawać się tożsame, to jednak daleko im do tego. O ile odczuwanie niepokoju w pewnych momentach może być czymś pozytywnym, ponieważ jest uważane za mechanizm obronny, o tyle odczuwanie niepokoju w sytuacjach, w których nie jest to konieczne, jest uważane za zaburzenie psychiczne.
Lęk jest reakcją na zewnętrzny strach, systemem alarmowym, który posiadają praktycznie wszystkie żywe istoty, a także oczywiście człowiek. To normalne, że w chwilach stresu odczuwamy niepokój, czy to przed egzaminem, przed rozmową o pracę, czy w każdej sytuacji, w której czujemy się zagrożeni. Jeśli jednak nie ma realnego zagrożenia, jeśli nie ma nic, co mogłoby wywołać ten lęk, to ten niepokój nas paraliżuje. Ubezwłasnowolnia nas, ogranicza i nie pozwala na relacje z otoczeniem. Bardzo trudno jest się odnieść w sytuacjach lękowych, bo mimo że ten lęk nie jest realny, to osoba odczuwa go jako taki.
Lęk jest naturalną reakcją ludzi.
To, co znamy jako lęk, jest więc całkowicie naturalną, a nawet pozytywną emocją. Faktem jest, że poczucie, że jesteśmy w niebezpieczeństwie, skłania nas do poszukiwania bezpieczeństwa, a co za tym idzie — do zapewnienia sobie bezpieczeństwa. Ale patologiczny lęk, znany jako zaburzenie, występuje wtedy, gdy to zagrożenie, pojmowane jako realne, nie jest.
Patologiczny lęk może występować w wielu różnych formach, w zależności od osoby, która na niego cierpi, i może stać się prawdziwym problemem, jeśli nie jest leczony przez profesjonalistę. Zazwyczaj przejawia się zarówno w objawach fizycznych, jak i psychicznych; osoba może doświadczać tachykardii, kołatania serca, nudności, zawrotów głowy, a nawet zaburzeń snu. Na poziomie psychologicznym pojawi się stałe poczucie zagrożenia, chęć ucieczki, depersonalizacja i duże trudności w podejmowaniu decyzji. Może to prowadzić do impulsywnego zachowania, niemożności zatrzymania się w ruchu, a nawet do całkowitego zablokowania. Symptomatologia lęku jest bardzo zróżnicowana i to od osoby zależy w dużej mierze, czy występuje on w taki, czy inny sposób.
Dlaczego pojawia się lęk?
Wiadomo, że lęk pojawia się w konkretnych momentach, kiedy człowiek czuje się zagrożony. Na przykład osoba, która czuje się niepewnie w stosunku do siebie i nie chce przemawiać publicznie lub po prostu wchodzić w interakcje z wieloma ludźmi, będzie odczuwała lęk i panikę przed interakcją z obcymi lub nieznanymi ludźmi. Ale lęk może być również wywołany przez stresujące sytuacje, w których wszystko wydaje się iść zbyt szybko i prawie nie masz czasu, aby myśleć o tym, co się dzieje.
Kiedy osoba jest nadmiernie perfekcjonistyczna, kiedy nie pozwala sobie na porażkę w żadnych okolicznościach, może to prowadzić do uogólnionego lęku. Ponieważ nie chcąc ponieść porażki, w końcu nie pozwalają sobie nawet na przerwę, a to może wywołać uczucie niepokoju, w którym strach przed popełnieniem błędu jest zbyt duży. Nie wolno nam zapominać, że przede wszystkim jesteśmy ludźmi i jako tacy logiczne jest, że od czasu do czasu popełniamy błędy. To nic złego, że w pewnym momencie chcemy odpocząć, chcemy odłączyć się od pracy i obowiązków.
Lęk może być również spowodowany czynnikami biologicznymi, może nawet genetycznymi, lub środowiskiem, w którym dana osoba dorastała. Ważne jest, aby wiedzieć, co generuje ten niepokój i dlaczego pojawia się on w określonych momentach; w tym celu najlepiej, aby ekspert pomógł nam przeanalizować siebie. Czynniki takie jak lęk przed własnym lękiem są tymi, które sprzyjają utrzymywaniu się tego lęku w dłuższym okresie czasu i znacznie trudniej jest go wyeliminować. Nauczenie się, że strach jest tylko kolejną fazą życia, jest również fundamentalne dla naszego rozwoju jako ludzi.
Nie wszystko jest negatywne w lęku.
Choć lęk uogólniony jest zaburzeniem i jako taki pociąga za sobą wiele komplikacji, nie wszystko musi być w tych sytuacjach negatywne. Ponieważ lęk jest tak naprawdę systemem alarmowym, który posiadają wszystkie żywe istoty i który jest bardzo przydatny, aby chronić nas w pewnych okolicznościach; całkowite wyeliminowanie tego uczucia jest nie tylko niemożliwe, ale również wysoce niewskazane. Kluczem jest świadomość, że są chwile, kiedy może nam pomóc, a także takie, kiedy lepiej się go pozbyć.
Oczywiście, nie jest to łatwe. W leczeniu lęku konieczna jest pomoc profesjonalisty, bo nie ma nikogo lepszego niż psycholog (czasem w towarzystwie psychiatry), który da nam wszystkie klucze do pokonania naszych zaburzeń. Choć może to być przerażające, choć istnieje wiele tabu na ten temat, to prawda jest taka, że nie ma nic lepszego niż zlecenie rozwiązania naszych problemów ekspertowi. Pójście do psychologa jest tym samym, co pójście do lekarza rodzinnego, gdy jesteśmy przeziębieni: czujemy się źle i postanawiamy zająć się sprawą, zawsze z pomocą osoby, która dogłębnie zbadała nasz problem.
Lęk jest powszechnym zaburzeniem, ale to nie czyni go mniej niebezpiecznym. Chociaż prawdą jest, że gdy jest kontrolowany, nie musi być przeszkodą w osobistym spełnieniu, to jeśli nie jest kontrolowany, może skończyć się na spowodowaniu dużej liczby problemów. Osoba z lękiem może skończyć unikając wszystkich sytuacji, które sprawiają, że czują się niespokojnie, takich jak spotkania towarzyskie, rozmowy kwalifikacyjne lub egzaminy. Będą dążyć do ochrony siebie, zamiast stawić czoła swoim lękom i spróbować przekształcić je w bodziec do rozwoju i ewolucji. Właśnie tego należy unikać; bo lęk można złagodzić odpowiednimi terapiami, a lepiej częściowo wyeliminować go z naszego życia! Nie do końca, bo pamiętaj, że to naturalny mechanizm obronny, który wszyscy mamy. Lęk jest tym czymś, co sprawia, że uciekasz od sytuacji bezpośredniego zagrożenia, np. od ewentualnego wybuchu gazu w twoim domu. Kluczem jest zrozumienie go i wiedza, jak wykorzystać go na swoją korzyść.